Perceptiemanagement.
Het managen van de beeldvorming. De werkelijkheid iets anders verpakken om het
beeld aantrekkelijker te maken. Perceptiemanagement is een vak met toekomst.
Gezien mijn interesse in dit vak heb ik mij gekandideerd als hoogleraar
perceptiemanagement. Ik heb er helemaal geen verstand van, maar dat is in dit
specifieke geval juist een voordeel. Het gaat immers om de perceptie. Als ik
mijn omgeving kan doen geloven dat ik de expert bij uitstek ben, dan is het
toch goed.
Ik wil graag met u
delen dat ik mij gewend heb tot Bert Bokhoven, de onbekende filosoof. Bert is
namelijk betrokken geweest bij tal van imagotransplantaties van bekende figuren.
Met de hem zo kenmerkende eenvoud heeft hij een methodiek ontwikkeld om succes
te behalen. Een methode met als uitgangspunt: “het gaat er niet om hoe je bent;
het gaat er om hoe je overkomt”. As simple as that. Briljant in al zijn
eenvoud.
Als Bert mij meeneemt
in zijn denkwereld openbaart zich een verbluffend inzicht in de werkelijkheid
der dingen. De rauwe werkelijkheid; de helaasheid der dingen. Dank, Bert,
voor dit Grote Begrijpen. Ik zal het gedachtegoed van Bert illustreren aan de
hand van die – in het perspectief van perceptiemanagement - zo grappige
verkiezingen.
We zien een
prominent sociaal-democraat die kalend is. Het kan je zo maar kan overkomen.
Maar iets je laten overkomen past niet in het imago van een groot leider. Daar
moet volgens het begrippenkader van Bert Bokhoven omgedacht worden. Hoe kan het
passieve ondergaan van kaal worden, worden omgezet in doelgerichte actie. Ook
daar had Bert Bokhoven een verbluffend eenvoudige oplossing voor. Scheer het
haar helemaal af. Perceptie: het is hem niet overkomen, het is een bewuste
keuze. Resultaatgerichte actie. Van de nood een deugd maken. Een voorbeeld voor
het volk. Dat is pas een leider.
En wat dachten we
van die andere. Het was een peulenschil; alleen nog even de verkiezingen en de
sympathieke man zou onze nieuwe premier zijn. De man had evenwel de enormiteit
begaan door zich niet in te lezen in Bert’s gedachtegoed. Het zorgvuldig
opgebouwde imago werd volledig vernietigd toen wij hem gezellig thuis zagen en
hij bekende dat hij ooit eens naar Spanje op vakantie geweest was en dat
daarmee het buitenland gebleven was voor wat het was. We konden niet anders dan
daaruit opmaken dat de goede man beschikte over grote internationale
belangstelling en ervaring. De vlotheid waarmee hij voorts Engels sprak
vestigde een voor hem minder gewenst imago. Volgens Bert, een beginnersfout
door op de verkeerde manier en op het verkeerde moment te omdenken in
perceptiemanagement. Eigenwijs, dacht Bert.
Bij het managen
van beeldvorming heeft Bert volgens zijn beproefde AiA concept (Advies in
Alles) met grote regelmaat geadviseerd om een “woordvoerder” in te zetten als
de directie zelf niet meer in staat is om de zaken “goed” over het
voetlicht te krijgen. Briljant. Iemand die de mening van een ander mag
verkondigen. Maar dit even terzijde. Hoe vaak zien we het niet op
televisie. Een zaal vol getergde klanten. Tot het uiterste getergd omdat zij
door een leverancier onheus behandeld worden en geen kant meer uit kunnen.
Prachtige real life televisie. En dan een vertegenwoordiger van het bedrijf.
Natuurlijk niet de topman, maar een masochistisch ingestelde onderknuppel die
zijn bovenbaas een plezier wil doen in ruil voor een carrière stapje. De
strategie van de onderknuppel is briljant: je gezicht laten zien, begrip tonen
voor de aanwezigen, zeggen dat je fout zit, de schuld geven aan de fusie,
beloven dat binnen twee weken de hele tent als een zonnetje loopt en de
problemen van de aanwezigen na de uitzending allemaal in één keer oplossen. Dat
leverde een luid applaus op van de makke, geschoren schapen. Fan-tas-tisch
perceptiemanagement.
Bert stelt ons voor een intellectuele uitdaging door ons de
vraag te stellen: “wat kunnen we hier van leren? Zorg zelf zo nu en dan
voor flinke problemen en los die zichtbaar op. Haast je niet. De pijn mag best
wel geruime tijd voelbaar zijn. Een opgelost probleem laat uiteindelijk een
veel warmere herinnering na dan een product of dienst waar nooit wat mee is.
Een briljante benadering van een probleem. Omdenken in de ware zin van Bert’s
gedachtegoed.
Zo maakte Bert mij ook attent op nieuwe ontwikkelingen in
het hedendaagse managementdenken waar de perceptie van leiderschap aan de orde
is. Het leiderschap van de zesjes. Vroeger heette een afdelingshoofd een
“chef”. Daarna werd hij een “manager”. Maar dat was moeilijk. Nu het consensus
denken een trend wordt is de manager een “leidinggevende” geworden. Het zal aan
mij liggen, maar ik moet dan altijd denken aan een assistent loodgieter. En ik
vraag me ook altijd af waar die “leiding-ontvangenden” dan zijn. Maar ook dit
heeft iets met perceptiemanagement te maken.
In de voorbereiding tot mijn benoeming tot hoogleraar
Perceptiemanagement gaf Bert mij nog een waardevol en welkom advies. Let maar
eens op de komende tijd, zei Bert. Nu je de essentie van perceptiemanagement en
imagotransplantaties hebt begrepen, zul je er veel plezier aan beleven
als je de voorbeelden bij je langs ziet komen. Dank, Bert, ik kijk er naar
uit.
Peter Tersteeg
