Voor de zoveelste keer ben ik naar Nepal geweest.
Het was weer een prachtige reis waarbij ik vergezeld werd door een groep mensen
die belangstelling hebben zowel voor onze projecten als voor het bijzondere
land. Ook dit keer was het weer een zware beklimming; niet fysiek maar vooral emotioneel.
Een zware tocht van emotie naar emotie; van dieptepunt naar hoogtepunt. Een
groep met tranen. Je maakt zulke trieste dingen mee, dat het bijna weer mooi
is. Triest dat het allemaal gebeurt, maar mooi om te voelen dat je nog mens
bent. Maar hoe ga je daar dan mee om ? Een moeilijke vraag die ik dan ook graag
aan Bert Bokhoven – de onbekende filosoof - wilde voorleggen. De vraag was simpel:
Bert, hoe ga ik met dergelijke emotionele contrasten om ?
Want wat doe je als je een meisje van een jaar of
zes tegenkomt dat misbruikt is. De moeder had helemaal niets en woonde in een
hutje. Ze kon de huur niet opbrengen. Ter voldoening van de huur ging de
huurbaas met grote regelmaat over het meisje heen. Afgrijselijk. Woorden
schieten te kort. En wat doe je dan ? Ze komt regelmatig in ons Noble House en
heeft vorige week van ons voor Dashain een prachtige roze prinsessenjurk gekregen.
De tranen schieten in je ogen als je dat kind dan in haar mooie jurk ziet
staan. Eventjes is zij weer blij; prinses voor één dag. Maar haar leven gaat
door en wij kunnen zo weinig doen.
Wat doe je als je de verschrikkelijke verhalen
van Vinita hoort. Vinita, een Nepalese
psychologe, die vanuit haar betrokkenheid misbruikte meisjes opvangt
door hen onderdak te geven en hen te helpen met de verwerking van hun trauma’s.
Je weet niet wat je hoort en je voelt je weer machteloos. Natuurlijk moeten we
haar dan steunen. En dat doen we dan ook vanuit de overtuiging dat je doet wat
je moet doen. Ook al is het een druppel, het maakt toch verschil.
We hebben de afgelopen weken drie “heath camps”
georganiseerd waar mensen van heinde en ver naar toe komen om een gratis
medische check-up te krijgen. Voor relatief heel weinig geld ruim 1500 mensen helpen.
Een prachtige emotie om te mogen meemaken.
En dan zie je bus aankomen met “onze
mongooltjes”. Bert, begrijp me niet verkeerd “mongooltjes” in de liefkozende
zijn van het woord. Kinderen met het syndroom van Down die met hun moeder in
een grote bus naar “ons” ziekenhuis in Bkahtapur kwamen om medisch gecheckt te
worden. Een uitje voor hen want er stond ook nog een uitgebreide lunch op ze te
wachten waar ze – heel zichtbaar - vreselijk van genoten. Een prachtige
ervaring. Geluk kan zo gewoon zijn. Als je het maar ziet.
Een dezer dagen liep ik met Lude Rodermond –
opticiënne te Zeist – bij de Pasputinath in Kathmandu. De plaats waar de
rituele lijkverbrandingen plaatsvinden. Een meisje verkocht daar kralen om in
haar levensonderhoud te voorzien. Ze had een bril op, maar haar ogen waren
grotendeels gesloten. Ik vroeg of zij iets aan haar ogen had. Ze deed haar ogen
open en ik zag haar ogen heel snel heen en weer schieten. Ik had zoiets nog
nooit gezien, maar Lude herkende het. Toevallig had ik nog een bril in mijn zak
die wij overgehouden hadden van het eye-camp dat we georganiseerd hadden. Niemand
kon die bril gebruiken. Lude zette het meisje die bril op en tot mijn stomme
verbazing stonden haar ogen praktisch stil. Om het nog beter te maken zette
Lude de bril omgekeerd op de neus van het meisje. Het werkte. De steeltjes
achter de oren werden omgebogen. Probleem opgelost. Prachtig om te zien !
Maar ook zie je de corruptie om je heen. Om te mogen helpen moet je eerst betalen. Schandelijk ! Je wordt belazerd waar je bij staat. Je wordt inwendig kwaad en je wilt het allemaal opgeven. Bekijk het maar. Maar ook dat is geen oplossing. En omdat anderen het niet doen, moet je het dan ook niet doen ?
Mooie momenten, slechte ervaringen. Geweldige
mensen. Mensen die belangeloos helpen. Helpen met wat ze kunnen. Maar ook tegenwerking,
corruptie en ongeïnteresseerdheid van Nepalezen. Hoe ga je met al die
contrasten om. Soms zo heftig dat je het zou willen opgeven. Opgeven omdat het
even te veel is.
Een dilemma, waar de inzichten van Bert Bokhoven
een belangrijke leidraad zijn. En wederom was het antwoord van Bert
verbluffend; verbluffend in al zijn eenvoud. En ook verbluffend om te zien dat
Bert niet schroomt om te refereren aan het gedachtegoed van andere grote
denkers in deze wereld. Bert in al zijn zo kenmerkende bescheidenheid. Bert op
zoijn best. Bert verwees namelijk naar de gedachten van de Dalai Lama met zijn
opmerking “kijk maar eens goed om je heen en je vindt het antwoord”.
En dat deed ik. Ik keek goed om
mij heen en tijdens een wandeling een paar bergen verder achter Kathmandu vond
ik het antwoord. In een hutje hing de uitspraak van His Holiness Dalai Lama XIV: “Never
give up, No matter what is going on around you, Never give up”. Prachtig in al
zijn eenvoud. En dan kun je er weer tegen. En kun je weer doen wat je moet
doen.
“Never give up”
No matter what is going
on
Never give up
Develop the heart
Too much energy in your country
Is spent developing the mind
Instead of the heart
Be compassionate
Not just to your friends
But to everyone
Be compassionate
Work for peace
In your heart and in the world
Work for peace
And I say again
Never give up
No matter what is going on around you
Never give up”
Never give up
Develop the heart
Too much energy in your country
Is spent developing the mind
Instead of the heart
Be compassionate
Not just to your friends
But to everyone
Be compassionate
Work for peace
In your heart and in the world
Work for peace
And I say again
Never give up
No matter what is going on around you
Never give up”
Dank Bert Bokhoven, dank Dalai Lama en dank aan
alle mensen die het mogelijk maken om toch weer verder te gaan. Never give up, No
matter what is going on around you, Never give up.
Peter Tersteeg
